Futbol, dünya çapında milyonlarca insan tarafından takip edilen ve oynanan bir spor dalıdır. Her spor dalında olduğu gibi, futbolunda belirli kuralları vardır ve bu kurallar oyunun adil bir şekilde oynanmasını sağlar. Futbolun en temel kurallarından biri de ofsayt kuralıdır. Ofsayt, genellikle karmaşık ve zor anlaşılır bir kural olarak görülse de, aslında oldukça basit bir mantığa dayanır ve futbol oyununda önemli bir rol oynar. Bu makalede, ofsayt kuralının ne olduğunu, nasıl uygulandığını ve futbol oyununa nasıl etki ettiğini ele alacağız.
Ofsayt Kuralı Nedir?
Öncelikle ofsayt pozisyonunda bulunmak bir ihlal değildir. Pozisyon ve coğrafi konum olarak sahada bir oyuncu ofsayt olarak değerlendirilen bir durumda olsa dahi aktif oyuna dahil olmadan cezalandırılmaz.
Bir oyuncu; kafasının, vücudunun veya ayaklarının herhangi bir kısmı (el ve kollar dahil değildir) rakip takımın yarı alanında (orta saha çizgisi hariç) ise ve kafasının, vücudunun veya ayaklarının herhangi bir kısmı rakip takımın kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakip oyuncudan daha yakın ise ofsayt pozisyonundadır.
Ofsayt Kuralının Amacı
Ofsayt kuralı, futbolda dengeli ve adil bir oyun ortamı oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu kural, savunma oyuncularının, özellikle kalecinin daha savunmasız olmasını ve hücum oyuncularının haksız avantaj elde etmesini engeller. Ofsayt, hücum oyuncularının, savunma oyuncularının dikkatini dağıtmak için kaleye çok yakın bir mesafede beklemelerini engeller, böylece oyun daha düzenli ve stratejik hale gelir.
Ofsayt Kuralı Nasıl Uygulanır?
Ofsayt kararlarını genellikle yardımcı hakemler bayrak işareti ile hakeme iletir ve hakemler son kararı verir. Ancak, modern futbolda ofsayt kararları, teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha hassas ve doğru bir şekilde uygulanmaktadır. Video Yardımcı Hakem (VAR) teknolojisi, hakemlerin kararlarını gözden geçirmelerine yardımcı olur ve bu da ofsayt gibi ince çizgilerin olduğu kararların doğruluğunu artırır.
Ofsayt İhlali
Takım arkadaşının topla oynadığı veya topa dokunduğu anda (Top ile "oynanan" veya topa "dokunulan" ilk temas anı kullanılmalıdır) ofsayt pozisyonunda olan bir oyuncu, aktif oyuna dahil olduğu gerekçesi ile, sadece aşağıdaki durumlarda ofsayt olarak cezalandırılır:
• Takım arkadaşının oynadığı veya dokunduğu topla oynayarak veya topa dokunarak oyuna müdahale ederse
• Rakip oyuncuya müdahale ederse
* Yakınında bulunan topla oynamaya açıkça teşebbüs ederken, bu hareketi rakibini etkilerse
* Rakip oyuncunun topla oynama becerisini açıkça etkileyen bariz bir hareket yaparsa
• Topla oynayarak veya rakip oyuncuya müdahale ederek bulunduğu pozisyondan avantaj elde ederse
* Top, kale direkleri, üst direk, maç görevlileri veya bir rakip oyuncudan geri döndüğünde veya sektiğinde
* Top rakip tarafından bilerek kurtarıldığında
Ofsayt Kuralında yapılan değişiklikler
Futbol Oyun Kuralları ilk kez yayımlandığında, topun ilerisinde olmak ofsayt sayılıyordu. Bu kural; 1866 yılında, 3 rakip oyuncunun kale ve top arasında bulunması durumunda ofsayt cezası verilmez şeklinde değiştirilmiştir.
1907 yılında yapılan değişiklikle, oyuncular artık kendi yarı alanlarında olduklarında ofsayt olarak değerlendirilmeyeceklerdir.
1920 yılından itibaren, taç atışından ofsayt olmayacağı kitaba girmiştir.
1925 yılında, ofsayt ile cezalandırılmak için oyuncu ile rakip kale çizgisi arasındaki 3 rakip oyuncu şartı 2’ye indirilmiştir.
1995 yılında, ofsayt kuralına aktif-pasif ayrımı getirilmiştir. Ayrıca ofsayt kuralında bazı değişikler yapılmıştır. Ofsayt pozisyonunda bulunan oyuncu, oyuna ve rakibe müdahale etmeği ve bulunduğu pozisyondan avantaj sağlamadığı durumlarda aktif oyunda sayılmayacak ve ofsayt ile cezalandırılmayacağı belirtilmiştir
2005 yılında ofsayt yeniden tanımlanarak, “rakip kale çizgisine daha yakın” ifadesinde oyuncunun kolları kapsam dışında tutularak, oyuna müdahale etmek, rakibe müdahale etmek ve bulunduğu pozisyondan avantaj elde etmek terimlerinden ne anlaşılması gerektiği açıklanmıştır.
2016 yılında, ofsayt pozisyonuna karar verilirken oyuncuların kollarının dikkate alınmayacağı kurallara eklenmiştir.
2020 yılında ise savunma oyuncusunun bilerek elle oynaması, ofsayt için "bilerek oynama" olarak kabul edileceği belirtilmiştir.
Ofsayt Olmayan Durumlar
Eğer bir hücum oyuncusu rakip alanda ve bu oyuncunun önünde kale çizgisine yakın en az iki rakip oyuncu varsa, ofsayt kararı verilmez. Kale vuruşundan, kornerden (köşe vuruşu) veya taç atışı ile top verildiğinde ofsayt pozisyonu geçerli değildir. Ayrıca bir penaltı atışında bütün oyuncular topun gerisinde olmak zorunda oldukları için kaleciden veya direkten seken toplar için ofsayttan söz edemeyiz. Yine, bir başlama vuruşunda da bütün oyuncular kendi yarı alanında (topa ilk vuran oyuncu istisnadır) oldukları için ofsayt oluşması söz konusu değildir.
Ofsayt Kuralı ve Futbol Stratejisi
Ofsayt kuralı, sadece oyuncuların pozisyonlarını değil, aynı zamanda takımların oyun stratejilerini de etkiler. Savunma takımları, ofsayt taktiğini kullanarak hücum oyuncularının pozisyonlarını kontrol edebilir. Bu taktik, defansif oyuncuların son çizgiyi belirli bir anda ilerleyerek, rakip hücum oyuncularını ofsayt pozisyonunda bırakmasını sağlar.
Öte yandan, hücum oyuncuları da ofsayt tuzaklarından kaçınmak için sürekli olarak dikkatli olmalı, topu doğru zamanlama ile almalıdırlar. Bu da oyun sırasında sık sık gerçekleşen "ofsayt tuzağı" ve "ofsayt çizgisi" stratejilerini doğurur. İyi bir savunma, ofsayt kurallarını kullanarak rakiplerinin oyununu bozabilir.
İyi bir hücum organizasyonu ile stratejik olarak ofsaytta oyuncu bırakan takımlar, geriden başka oyuncunun hareketlenmesi ile bir gol fırsatı yakalayabilirler.
Kalecinin ilerde olduğu pozisyonlar;
Bir başka yanlış bilinen konu ise kalecilerin de bir takım oyuncusu olması sebebi ile ofsayt yorumunda farklı bir karar verilmez. Kural olarak ofsayt tanımında ‘sondan ikinci savunma oyuncusu’ denilmektedir. Kalecilerin ileri çıktığı bir an için sondan ikinci savunma oyuncusu kaleci dışında bir başka oyuncu da olabilir. Yardımcı hakemler ve eğer kullanılıyorsa VAR hakemleri bu duruma dikkat ederler. Örnek resim aşağıdaki gibidir;
Hücum oyuncularının oyun alanı dışında olduğu pozisyonlar;
Eğer hücum eden takımın oyuncusu oyun alanı dışında ise ve taç çizgisi dışından hareketleniyorsa bulunduğu hat dikkate alınır. Takım arkadaşının kendisine pas verdiği anda topun ilerisinde olması ile birlikte sondan ikinci savunma oyuncusundan kale çizgisine daha yakınsa ofsayt olarak cezalandırılır.
Eğer hücum eden takımın oyuncusu oyun alanı dışında ise ve kale çizgisi dışından hareketleniyorsa (örnek resim aşağıdadır), oyuncu kale çizgisi üzerinde olarak addedilir ve eğer kale çizgisi dâhil olmak üzere kale çizgisi dışında veya kale çizgisi üzerinde 2 savunma oyuncusu varsa oyun devam eder ofsayt oluşmamış olur. Bir savunma oyuncusu ya da hiçbir savunma oyuncusu kale çizgisi üzerinde veya kale çizgisi dışında değilse ofsayt oluşmuş olur ve oyun alanı dışından gelip top ile buluşan hücum oyuncusu ofsayt ile cezalandırılır.
Sonuç
Ofsayt, futbolun en temel ve önemli kurallarından biridir. Bu kural, oyunun adil ve düzenli bir şekilde ilerlemesini sağlar, ayrıca hem hücum hem de savunma stratejilerinin etkili bir şekilde kullanılmasına olanak tanır. Futbolun dinamik yapısı içerisinde, ofsayt pozisyonları çoğu zaman karar anlarında belirleyici olabilir, ancak teknolojinin de yardımıyla hakemlerin doğru kararlar vermesi sağlanmaktadır. Sonuç olarak, ofsayt kuralları sadece futbolun temelini değil, aynı zamanda oyunun stratejik yönlerini de şekillendirir.
Şahsi Tecrübelerim ve Yorumlarım
Yıllarca üst klasmanda ve Türkiye’nin profesyonel en üst liginde yardımcı hakem olarak görev yaptım. Yardımcı hakemlerin bir müsabakada önceliği ofsayt kararlarıdır. VAR uygulaması olan maçlarda topun atıldığı anın durdurularak çizgi çekilmesi ile ofsayt tespitleri kolaylıkla yapılabilmektedir.
Yardımcı hakemleri ve VAR hakemlerini en çok zorlayan pozisyonlar ofsayt kriterleri içinde olan ‘rakibe müdahale’ kısmıdır. Rakibe müdahale, yoruma dayalı bir karar olup subjektif değerlendirme olamayabilir. Sana göre bana göre dediğimiz ve %100 herkesin fikir birliğine varmadığı pozisyonlar yaşanabilir. Bu durumda VAR sahadaki kararın kesinlikle yanlış olduğundan bahsedemediği için, sahadaki kararın desteklenmesi yönünde fikir beyan edebilir.
Rakibe müdahale kavramında kullanılabilecek bazı kriterler mevcuttur. Kaleye ve rakip oyunculara yakınlık, herhangi bir jest, mimik ve hareket yapılıp yapılmaması, rakibe temas etmek, topun kaleye olan seyrinde kaleci yada defans oyuncuların topa yapacağı müdahaleyi engelleyici konumda bulunmayı bu kriterler için sayabiliriz.
Rakibe müdahale kriterinde kaleye çekilen bir şutta, kalecinin etkilenme durumu da olabilir. Bu tip bir pozisyon yaşandığında karar verilmeden önce bazı soruları sormamız gereklidir. Kaleci topu görüyor mu? Ofsayttaki oyuncu kaleciye yakın mı? Ofsayttaki oyuncunun bir hareketi var mı (Bu hareket kaleciyi etkiliyor mu) ? Topun yönü ne tarafa (goalkeeper side denilen kalecinin tarafı anlayışı) ?
Bir yardımcı hakem fotografik hafızaya sahip olması gerekir. Özellikle VAR kullanılan müsabakalarda, oyunu kesmeden ve sonradan bayrak işaretinin yapılacağı düşünülürse, yardımcı hakemin ofsayt tespitini yaparak doğru zamanda ve pozisyon bittikten sonra bayrağı ile hakemi ve izleyenleri bilgilendirmesi gerekmektedir. Bu noktada belirtmemiz gereken husus ise, yardımcı hakemin ofsayt tespitini kesinlikle yapması gerektiği ve hakemin bu işarete iştirak etmesi ya da avantaj uygulaması yapmasını beklemektir. Yardımcı hakem karar verme yetkisinde değildir. Yardımcı hakem avantaj uygulamaz ve sahada her türlü nihai kararı hakem verir.
Ayrıca yardımcı hakemlerde geniş bir görüş açısına sahip olmaları beklenir. Taç çizgisi boyunca gelişecek hücumlarda hem topun taç çizgisini terk edip etmediğinin tespiti hem de yapılacak bir orta veya pas için bir ofsaytın oluşup oluşmadığının tespit edilmesi gereklidir.
Yardımcı hakemler sabırlı olmalıdır. Bekle bekle bekle gör dediğimiz tekniği kullanmalılar, ofsaytın oluştuğundan emin olmalılar ve daha sonra işaretlerini göstermeliler.
Yardımcı hakemler sondan ikinci savunma oyuncusunun hizasında kalmalılar. Doğru işaretler verebilmek için en önemli faktör doğru yerde olmaktır. Bir adım sağda ya da solda olmak ofsayt tespitinin hatalı yapılması sonucunu doğurabilir.
Ofsayt oluşmama koşullarından birisi de rakip oyuncunun bilerek oynadığı bir topun ofsayttaki oyuncuya gelmesi durumudur. Burada nüans defans takımı oyuncusunun topu bile isteye oynamasıdır. Kaleye çekilen şutların kurtarılması, defansın topa vurmaya isteği olsa bile seken toplar bilerek oynama kriterleri içine girmezler. Bilerek oynama kriterini yine bazı sorular sorarak çözebiliriz. Top uzaktan mı geliyor ve oyuncu topu net bir şekilde görüyor mu? Topun hızı yüksek mi? Oyuncunun topu kontrol etme şansı var mı? Gelen top beklenmeyen bir top mu (oyuncunun vücut hareketlerini kontrol etme şansı var mı) ? Oyuncu son anda, can havli ile mi bir hareket yapıyor?
Sonuç olarak futbolun daha çok izlenmesi ve gole prim tanıma adına, ofsayt kuralında bazı değişiklikler öngörülmektedir. İlerleyen zamanda bu revizyonları ve etkilerini beraber görüp yaşayacağız.
Saygılarımla.
One of the Basic Rules of Football: OFFSİDE
Football is a sport followed and played by millions of people worldwide. Like all sports, football has specific rules that ensure the game is played fairly. One of the most fundamental rules in football is the offside rule. While offside is often seen as a complex and hard-to-understand rule, it is actually based on a simple principle and plays an important role in the game of football. In this article, we will discuss what the offside rule is, how it is applied, and how it affects the game of football.
What is the Offside Rule?
Firstly, being in an offside position is not an offense. Even if a player is in an offside position on the field, without actively participating in the game, they will not be penalized. A player is in an offside position if any part of their body (excluding the arms and hands) is closer to the opponent's goal line than both the ball and the second-to-last opponent when the ball is played to them and they are in the opponent's half of the field (excluding the centerline).
Purpose of the Offside Rule
The offside rule was developed to create a balanced and fair playing environment in football. This rule prevents attacking players from gaining an unfair advantage by positioning themselves too close to the opponent’s goal, making the defenders, especially the goalkeeper, more vulnerable. It also discourages attackers from waiting near the goal to distract the defenders, making the game more structured and strategic.
How is the Offside Rule Applied?
Offside decisions are typically communicated to the referee by the assistant referee through a flag signal, and the referee makes the final decision. However, in modern football, offside decisions are applied more accurately and precisely with the help of technology. The Video Assistant Referee (VAR) system helps referees review their decisions, enhancing the accuracy of decisions in situations like offside, which often involve fine margins.
Offside Offense
A player in an offside position will be penalized for offside if they become actively involved in the play when their teammate plays the ball. A player will be penalized if:
- They interfere with play by playing or touching the ball.
- They interfere with an opponent by challenging them or affecting their ability to play the ball.
- They gain an advantage from being in an offside position after the ball rebounds or is deliberately played by an opponent.
Changes in the Offside Rule
When the Laws of the Game were first published, a player in front of the ball was considered offside. This rule was changed in 1866, stating that offside would not be penalized if three opponents were between the player and the goal line. In 1907, players were no longer considered offside when in their own half. In 1920, offside was no longer applicable from a throw-in. In 1925, the requirement that there had to be three opponents between the player and the goal line was changed to two. In 1995, the active-passive distinction was introduced, stating that a player would not be penalized for offside if they did not actively interfere with play or gain an advantage from their position. In 2005, the definition of offside was clarified to exclude a player’s arms when determining their proximity to the goal line. In 2016, it was stated that a player’s arms should not be considered when determining their offside position. In 2020, it was determined that a defender’s deliberate handball would count as "deliberate play" in an offside situation.
Situations Where Offside Does Not Apply
Offside does not apply in the following situations:
- If an attacking player is closer to the opponent's goal line than at least two opponents, an offside decision will not be made.
- Offside is not applicable when the ball is played from a goal kick, corner kick, or throw-in.
- During a penalty kick, all players are behind the ball, so there can be no offside if the ball rebounds off the goalkeeper or the post.
- In a kickoff, since all players are in their own half (except the player taking the kick), offside does not apply.
The Offside Rule and Football Strategy
The offside rule not only affects player positions but also influences team strategies. Defending teams can use the offside trap to control the positioning of attacking players. This strategy involves defenders moving up the field at the right moment to put attacking players in an offside position.
On the other hand, attacking players must be cautious to avoid falling into the offside trap by timing their movements to receive the ball correctly. This leads to frequent instances of "offside traps" and "offside lines" during the game. A well-organized defense can disrupt the opposing team’s play by utilizing the offside rule.
Goalkeeper's Role in Offside
One common misconception is that goalkeepers are treated differently in offside decisions. As part of a team, goalkeepers are not excluded from the offside rule. The rule mentions the “second-to-last defender,” which could be any player, not necessarily the goalkeeper, if they are positioned further forward. Assistant referees and, when applicable, VAR officials pay close attention to such situations.
Positions where offensive players are outside the field of play
If the attacking team's player is outside the field of play and moves from outside the touchline, his line is taken into account. If a teammate is ahead of the ball when he passes the ball to him and is closer to the goal line than the second-to-last defender, he is penalized as offside.
If the attacking team's player is outside the field of play and moves from outside the goal line (example picture below), the player is considered to be on the goal line and if there are 2 defenders outside the goal line or on the goal line, including the goal line, the game continues and no offside occurs. . If less than two or no defensive players are on or outside the goal line, offside occurs and the offensive player who meets the ball from outside the field of play is penalized for offside.
Conclusion
Offside is one of the most fundamental and important rules in football. This rule ensures that the game progresses fairly and orderly and allows both attacking and defending strategies to be used effectively. In the dynamic nature of football, offside situations can be crucial in decision-making moments. Thanks to technological advancements, referees can make more accurate decisions. Ultimately, the offside rule shapes not only the foundation of football but also the strategic elements of the game.
Personal Experiences and My Comments
I have served as an assistant referee at the highest professional level in Turkey’s top league for many years. In a match, an assistant referee’s primary responsibility is making offside decisions. With VAR technology, offside situations can be reviewed more easily by stopping the game and drawing lines to determine the precise offside position.
The most challenging situations for assistant referees and VAR officials are those involving "interfering with an opponent." This concept is subjective and sometimes difficult to interpret with 100% certainty. In such cases, VAR can only assist in confirming that the on-field decision was not obviously wrong, but it cannot determine whether the situation should be offside or not.
Some criteria for "interfering with an opponent" can include proximity to the goal or opponent, making any movement or gesture, or preventing an opponent from playing the ball. Additionally, when an attacking player’s position affects the goalkeeper’s or defenders’ ability to defend, it can lead to offside decisions.
A good assistant referee must have excellent spatial awareness, be patient, and use the “wait, wait, wait” technique before signaling offside. Positioning correctly is essential, as a small shift left or right can lead to incorrect offside decisions.
Future Changes
As football continues to evolve, changes to the offside rule may be considered to enhance the viewing experience and the goal-scoring opportunities. We will likely witness revisions and their effects on the game in the coming years.
Best regards.
