Kış mevsiminin ardından bahar aylarındaki mevsim değişikliği ve vücutta görülen fizyolojik değişikliklere karşı doğru beslenme programı ve egzersiz öneriliyor.
Bahar ayında vücudumuzda görülen değişiklikler nelerdir?
"Kışın ayının soğuk günlerinden sonra havalarında ısınmaya başlamasıyla birçok kişide halsizlik, yorgunluk, eklem ağrıları, uyku isteği, hafıza kaybı, mutsuzluk, stres gibi ortak şikayetler gözlenir. Stres ve yorgunluk ile beraber kalp-damar sağlığı da negatif etkilenebiliyor. Tansiyon yükselmesi, kan şekerinin düzensiz salgılanması, tiroid ve insulin hormonlarında da düzensizlik görülebiliyor."
Baharda nasıl bir beslenme programı uygulamalıyız?
"Bahar ayında uygulanacak en ideal beslenme şekli Akdeniz tarzı beslenmedir. Her öğünde mevsim sebzeleri salata yada yemek olarak tüketilmelidir. Ara öğünlerde de yine mevsim meyveleri tercih edilmelidir. Haftada bir kez kırmızı et, en az iki kez balık, iki kez kurubaklagiller, iki kez yumurta ve hergün iki kase kadar yoğurt, yarım avuç kadar fındık, badem tüketmeliyiz.
Salatalara ve yemeklere piştikten sonra çok az zeytinyağı ilave etmek de faydalı olacaktır. Ekmek ve tahıl grubu ihtiyacımızı ise kepekli ürünlerden tercih etmeliyiz."
Peki sıvı tüketimi?
Havaların ısınması ile vücut yüzey ısımızın artmasıyla ve sıvı tüketimine de ihtiyacımız artacaktır, bu nedenle günde en az 1.5 lt su içilmelidir.
Alkol ve kafeinli içeceklerden mümkün olduğu kadar uzak durulmalı, yerine rahatlatıcı ve bağışıklık sistemini güçlendirici bitki çaylarından destek alınmalıdır.
Bahar ayında vücudun A, B ve C vitaminlerine ve potasyum, magnezyum minerallerine olan ihtiyacı artar. Bu nedenle bu yiyeceklerden zengin bir beslenme programı uygulanmalıdır."
Bu vitaminlerin eksikliğinde neler oluşur?
"A vitamini eksikliğinde, büyüme ve gelişmede yetersizlik, göz rahatsızlıkları, ileri derecede gece körlüğü, derinin pul pul olup döküntü oluşturması görülür.
B vitamini eksikliğinde, iştahsızlık, sinirlilik, huzursuzluk, kalp çarpıntısı, ses ve görme bozuklukları görülebilir. C vitamini eksikliğinde ise diş eti rahatsızlıkları, bağışıklık sisteminin zayıflaması, enfeksiyona yatkınlık,
halsizlik ve iştahsızlık görülür."
A,C ve E vitaminlari hangi yiyeceklerde bulunur?
"A vitamini süt, yumurta sarısı, balık ve sarı-turuncu renkli sebzelerde, B vitamini ise buğday, kepek, bira mayası, yeşil sebzeler ve kurubaklagillerde bulunur. C vitamini turunçgillerin yanı sıra taze sebzeler, maydonoz, kabak, soğan ve domates de bulunur."
Bahar yorgunluğu için neler yapılabilir?
Kış sonrasında vücuttaki yorgunluğu atmak için eğer kişinin tansiyon, kalp ve diabet rahatsızlığı yoksa üç-beş günlük sadece sebze, sebze suyu ve meyve ağırlıklı, protein ise bitkisel kaynaklı proteinlerden sağlanan, günde en az 1.5 lt. suyun tüketildiği bir beslenme programı uygulanabilir. Baharda hormonların çalışmasında düzensizlik görülebilir. Hem hormonlar hem de hava değişimleri vücutta su tutulmasına neden olabilir. Ödemde yorgunluk nedenlerinde biridir. Bu nedenle yemekler az tuzlu tüketilmelidir. Uyku problemi yaşamamak için yatmadan önce ılık bir duş almak, aynı saatlerde yatmaya dikkat etmek gerekir. Fiziksel aktivite kişiyi hem rahatlatır hemde metabolizmayı hızlandırır, özellikle yüzme bahar yorgunluğunun giderilmesinde etkilidir. Bahar yorgunluğunun nedeni bir mineral eksikliği de olabilir, özellikle bayanlarda demir eksikliği bu semptomların
oluşmasını tetikler. Tiroidin az çalışması da kişide yorgunluk nedeni olabilir, bu nedenle bir endokrinolog ile görüşülebilinir."
Yaz öncesinde zayıflama diyetlerine başlamak ve kısa sürede kilo vermek ne kadar sağlıklı?
"Bahar ayı geldiğine çoğu kişi psikolojik olarak kışın alınan kiloları verme telaşına düşüp, ya dergi, gazete ya da internet sitelerinde bulunan mucize olarak adlandırılan şok diyetleri uygulamaya başlar.
Evet çoğu kişide birkaç kilo kayıp olur ama giden su veya, proteinden yetersiz bir programsa, kastır ve kişi kilo verdiğini sanır. Bununla beraber mucize diyet adı altındaki diyetlerin kalori toplamı da çok düşük olduğu için kişide bir süre sonra metabolik direnç görülebilir. Yani kişi sonrasında ne kadar diyet yaparsa yapsın eskisine nazaran daha az kilo verecektir çünkü vücut daha az kalori harcayacaktır. Bu da yaz öncesinde bilinçsizce yapılan zayıflama diyetlerinin ardından kilo
alınacağı anlamına gelmektedir. Bu nedenle kişi kendi vücut yapısına, yaşına hatta kan bulgularına uygun, diyetisyen tarafından hazırlanan birzayıflama programını uygulamalı, amacı kısa süreli kilo kaybı değil bir yaşam şekli olmalıdır."
DİYETİSYEN BESLENME UZMANI FUNDA SAĞKAL
