Peki, “Şu Köyceğiz Yolları” türküsünün nasıl ortaya çıktığını hiç merak ettiniz mi? İşte, bu türkünün hikayesi, 1919 doğumlu Hasan Ali Dalar’ın hayatından ilham alarak şekillenmiştir.
Hasan Ali Dalar’ın Aşkı ve Kaçışı
1919 yılında Muğla'nın Güzelyurt köyünde doğan Hasan Ali Dalar, gençlik yıllarında bölgenin ünlü pehlivanlarından biri olarak tanınır. Arkadaşları ona "Arap Hasan! Çal hele bir türkü de dinleyelim" dediklerinde O, kendi besteleri olan "Cangara Oğlu", "Kamçı" ve "Kezban" türküsünü çalıp söyleyerek bestelerini dillendirmiş. Güreşlere olan ilgisi ve güçlü fiziği ile dikkat çekerken, bir gün mavi gözlü, sarışın bir kıza aşık olur. Bu kız, Ayşe'dir.
Ayşe de ona gönlünü kaptırmıştır ancak Ayşe’nin ailesi, bu ilişkiye karşıdır. Kızın babası, varsıl bir adam olarak, kızının pehlivan bir delikanlıyla evlenmesini istememektedir.
İki genç, bu engeli aşmak için kaçarak uzaklara gitmeye karar verirler. Hasan Ali, Ayşe’yi yanına alarak atına biner ve Burdur-Gölhisar yönüne doğru yol alır.
Ancak Ayşe'nin ailesi, bu kaçışın farkına vararak, peşlerinden sürükleyici bir arama başlatır. Dalaman’ın Karameneviş mevkiinde, Ayşe’nin eniştesi kamışları aramak bahanesiyle halktan birine sorar: “Ne arıyorsun burada?” Enişte, “Camızları kaybettim, onları arıyorum,” der.
Kaçışın Sonu ve Türkünün Doğuşu
Hasan Ali ve Ayşe, yollarına devam ederken, bir ihtiyarın evine uğrayıp biraz ekmek almak isterler. Yaşlı adam, gençlerin kaçak olduğunu fark eder ve hemen jandarmaya haber verir. Çakmak Yaylası’na vardıklarında askerler, gençlerin etrafını sarar ve Hasan Ali’yi tutuklar.
Ayşe ise babasına teslim edilir. Hasan Ali, kısa bir süre cezaevinde kalır ve Muğla'dan ayrılmadan önce, bu dramatik aşkı kaleme alır. Hasan Ali Dalar, 1938 yılında, Muğla Cezaevi'nde geçirdiği tutukluluk günlerinde, yaşadığı bu olayı bir türküye dönüştürür.
Bir yandan hapisteki zamanını geçirirken, diğer yandan duygusal olarak bu kaybolan aşkı yazar. Kısa süreli tutukluluktan sonra serbest bırakılır ve askerlik için çağrılır. Askerlik dönüşü Gürköy’e taşınır ve Ayşe’yi unutmaya çalışır. Fakat, bu aşkın izleri hayatı boyunca silinmez.
Türkünün Yüzyıllar Boyu Anlatılacak Hikayesi
“Şu Köyceğiz Yolları” türküsü, Hasan Ali Dalar’ın hayatında büyük bir iz bırakmıştır. Ayşe’ye duyduğu derin sevgi ve kaybolan bu aşk, sözlerinde şu dizelerle ölümsüzleşmiştir:
“Şu Köyceğiz yolları, kaldır Ayşem kolları, bizim için yapılmış şu Muğla'nın yolları” Bu sözler, sadece bir aşkı anlatmakla kalmaz, aynı zamanda Muğla'nın güzelliklerini ve o yıllardaki yaşamı da gözler önüne serer.
Hasan Ali Dalar, bu türküsünü, hayatının bir dönemini şekillendiren Ayşe'yi unutmamak adına kaleme almıştır. Ayşe, sonunda babasının istekleri doğrultusunda başka bir adamla evlendirilmiş olsa da, Hasan Ali için bu unutulmaz aşk, sadece bir geçmişin parçası olarak kalmamış, aynı zamanda Türk halk müziğinin değerli bir parçası haline gelmiştir. 1983 yılında vefat eden Hasan Ali Dalar, geriye "Şu Köyceğiz Yolları" gibi sonsuza kadar yankılanacak bir şarkı bırakmıştır.
Türkünün Mirası
Bugün, "Şu Köyceğiz Yolları" türküsü, Muğla’nın en sevilen ve en çok dinlenen türkülerinden biri olarak, hem yerel halkın hem de turistlerin ilgisini çekiyor. Yıllar geçtikçe, türkünün hikayesi de dilden dile aktarılmaya devam ediyor. Anadolu’nun derin kültürüne ait bu türkü, sadece bir aşkı anlatmıyor, aynı zamanda bu toprakların geçmişini, insanlarının duygusal dünyasını ve yaşadıkları zorlukları da yansıtıyor. Hasan Ali Dalar'ın “Şu Köyceğiz Yolları” türküsü, sadece bir aşk hikayesi değil, aynı zamanda Muğla'nın ruhunu ve kültürünü taşıyan bir eser olarak varlığını sürdürüyor ve yıllarca daha söylenmeye devam edecektir.
TÜRKÜNÜN SÖZLERİ
Şu Köyceğiz yolları
Kaldır Ayşem kolları
Bizim için yapılmış
Şu Muğla'nın yolları
Oldu mu Ayşem Oldu mu
Enişten camızlarını buldu mu
Bir kerecik öpmeynen
Gül benzin Ayşem soldu mu
Su gelir akmak ister,
Top zülüf yaşmak ister
Şu benim deli gönlüm
Yare kavuşmak ister
Oldu mu Ayşem oldu mu
Seninlen karayerler doldumu
Bir kerecik öpmeynen
Gül benzin Ayşem soldu mu
Ay akşamdır varamam
Dillere destan olamam
Ay buluta girince
Bağlasalar duramam
Oldu mu Ayşem oldu mu
Bu nazlar yakışık aldı mı
Bir kerecik öpmeynen
Gül benzin Ayşem soldu mu
Olamam ben olamam
Ben Ayşem'siz olamam
Ay buluta girince
Bağlasalar duramam
Söz Müzik: Hasan Ali Dalar
