Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) Genel Müdürlüğü’nün 2023 yılı denetim raporu Sayıştay tarafından açıklandı.
MUSKİ’nin raporunda 16 bulguya yer verildi.
Raporda, Muğla ili genelinde aboneler tarafından kullanılan sayaçların 100 bin 386’sının damga yılının geçmiş olduğu ve bunların kullanılmaya devam edildiği görüldü.
GELİR KAYBI RİSKİNİ BERABERİNDE GETİRİYOR
Raporda, “2023 yıl sonu itibariyle aktif olan 544 bin 368 adet sayacın 100 bin 386’sının damga yılı geçmiş durumdadır. Bu sayılar MUSKİ tarafından her yıl Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğüne bildirilmektedir. Ayrıca bunlarla ilgili abonelere bildirim yapılmakta ve ihbarname gönderilmektedir. İhbarnameye geri dönüş yapan abonelerin sayaçlarının kalibre edilmesi ya da yenisi ile değiştirilmesi yönünde MUSKİ tarafından çalışmalar yapılıyor olmakla birlikte, çok sayıda bildirim ve ihbarnameye rağmen geri dönüş yapmayan abonelerle ilgili etkin bir çalışma yürütülmediği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak; 10 yılını doldurmuş sayaçların azımsanmayacak bir sayıda olduğu ve bunlar tarafından yapılan su tüketim miktarlarının ölçümüne dair rakamların hatalı olabileceği dikkate alındığında, bu durum İdare açısından bir gelir kaybı riskini beraberinde getirmektedir. Ayrıca, bu konuda her ne kadar bugüne kadar İdareye cezai yaptırım uygulanmamış olsa bile, bundan sonraki süreçte olası bir uygulama kurum açısından önemli bir gider kalemini ortaya çıkaracak ve kamu zararı riski meydana gelebilecektir.
MUSKİ’NİN CEVABI
Kamu İdaresi tarafından verilen cevapta, “10 yıllık damga süresi geçen sayaçların değişimi veya muayenelerinin yapılması ile ilgili çeşitli çalışmalar yapıldığı ve bu kapsamda 17.432 sayacın 2024 yılı içerisinde değiştirildiği ifade edilmiştir. Ancak mevcut durumda damga süresi geçmiş vaziyette kullanılmaya devam edilen 82.954 adet sayaç olduğu dikkate alındığında, bunların değiştirilmesi yada muayene edilmesi yönündeki çalışmaların sonuçlandırılması gerektiği değerlendirilmektedir.” denildi.
ABONELERİN YAKLAŞIK YÜZDE 12’SİNİN SÖZLEŞMESİ BULUNMUYOR
Öte yandan, su ve atık su abonesi olup, sözleşme ve teminatı olmayan abonelerin olduğu görüldü. MUSKİ görev ve sorumluluk alanı içerisindeki abonelerin yaklaşık yüzde 12’sinin sözleşmesi ve bir kısmının da teminatı bulunmuyor.
MUSKİ cevap olarak, “Bu abonelerle sözleşme imzalanması ve teminat alınması yönündeki çalışmaların devam ettiği ifade edilmiş olup, bunların ivedilikle sonuçlandırılması gerektiği değerlendirilmektedir” denildi.
DSİ, MUSKİ’YE İDARİ PARA CEZASI UYGULANMIŞ
Sayıştay Raporunda, Muğla ilinin ihtiyacı çerçevesinde MUSKİ tarafından kullanılan sondaj kuyularının yüzde 79,8’nin DSİ’den alınması gereken kullanım belgesi olmadan faaliyet gösterdiği görüldü.
Raporda şu ifadelere yer verildi:
“MUSKİ’ye ait toplam 550 adet su kuyusu bulunmakta olup, bunların %79,8’inin kullanım belgesi bulunmamaktadır. Bunların büyük çoğunluğu Muğla ilinin büyükşehir statüsüne dönüşmesini sağlayan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yürürlüğe girdiği 2014 yılı öncesine aittir. Ancak 2014 yılı sonrasında MUSKİ tarafından açılan 83 adet su kuyusunun da kullanma belgesi bulunmamaktadır. Bu kuyulardan Muğla’nın Yatağan ilçesi Turgut mahallesinde bulunan kuyu ile ilgili 28.08.2023 tarihinde DSİ 213. Şube Müdürlüğü tarafından arama belgesi olmadığı gerekçesi ile MUSKİ’ye idari para cezası uygulanmıştır.
2018 yılının ikinci yarısında MUSKİ tarafından DSİ 21.Bölge Müdürlüğüne gönderilen yazılarda Muğla iline ait toplam on üç ilçenin on ikisi için geçmişten bugüne farklı kurumlarca yerleşim yerlerine içme ve kullanma suyu temini sağlamak amacıyla açılmış olan ve halihazırda bu amaçla kullanılan sondaj kuyularına laboratuvar numune analiz sonuçları ile birlikte kullanma belgesi verilmesi talebinde bulunulmuştur. Ancak bu zamana kadar DSİ Bölge Müdürlüğü tarafından geri dönüş yapılmamıştır. Bodrum ilçesinde bulunan toplam 137 adet su kuyusunun 129’unun kullanma belgesi olmamasına rağmen söz konusu ilçe için ise MUSKİ tarafından DSİ Bölge Müdürlüğüne bir yazı yazılmamıştır.”
“RUHSATLANDIRILMASI İÇİN DSİ’YE BAŞVURULAR YAPILDI ANCAK GERİ DÖNÜŞ SAĞLANMADI”
MUSKİ’nin cevabı şu şekilde:
“MUSKİ kurulmadan önce açılan ve MUSKİ'ye devredilen kuyulara ait kullanım belgelerinin İdarede bulunmadığı, MUSKİ kuruluşundan sonra İdare tarafından açılan ve kullanım belgesi bulunmayan 83 adet sondaj kuyusu ile ilgili izin prosedürlerinin ve ruhsatlandırma işlemlerinin tamamlanması amacıyla DSİ 21. Bölge Müdürlüğüne yazı yazıldığı bu yöndeki çalışmaların 2024 yılı içerisinde tamamlanmasının planlandığı ifade edilmiştir. Ayrıca 2018 yılında Bodrum İlçesi hariç diğer tüm ilçelerdeki bütün sondaj kuyularının ruhsatlandırılması için DSİ 21. Bölge Müdürlüğüne başvurular yapılmış ancak geri dönüş sağlanmadığı ifade edilmiştir.”
SU KAYIP-KAÇAK ORANLARININ MEVZUATTA ÖNGÖRÜLEN SEVİYENİN ÜZERİNDE OLMASI
MUSKİ tarafından içme ve kullanma suyunun etkin kullanılması ve israfının önlenmesi, su temin ve dağıtım sistemlerindeki su kayıplarının kontrol edilmesi amacıyla yayımlanan mevzuat gerekliliklerinin tam olarak yerine getirilemediği görüldü.
Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2022 yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’nda bulgu konusu edilen husus ile ilgili 2023 yılı denetiminde izleme yapılmış, cari yılda bu oranın %34,8 olarak gerçekleştiği görüldü.
Söz konusu oran her ne kadar düşüş eğiliminde de olsa mevzuatın öngördüğü seviye henüz yakalanamamış.
MUSKİ tarafından yapılan cevap şu şekilde:
“Kamu İdaresi tarafından verilen cevapta, su kayıp kaçak oranının mevzuatta öngörülen seviyeye indirilmesi konusunda mevcut bütçe koşulları ile çalışmaların devam ettiği ve önümüzdeki yıllarda %25 ve altı hedefine ulaşılmasının öngörüldüğü ifade edilmiştir. İçme ve kullanma suyu kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılması için su kayıp ve kaçak oranlarının ivedi çözümlerle asgari seviyeye indirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.”
