2016 yılında kurulan Muğla Büyükşehir Belediyesi Tıbbi Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi, Türkiye'nin en donanımlı yerel tohum merkezlerinden biri olarak ata tohumlarını koruma ve Türkiye'nin 81 ilindeki vatandaşlarla buluşturma misyonunu sürdürüyor. Merkezde üretilen yerel tohumlar, dağıtım öncesi titizlikle analiz edilip hasarlı ve hastalıklı olanlar ayıklanarak, sağlıklı ve kaliteli tohumlar, başta Muğla olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanına ücretsiz olarak ulaştırılıyor. Bugüne kadar 19 milyon yerel tohum, Türkiye’nin 81 iline dağıtıldı. 2025 yılında ise 120 ata tohumundan çoğaltılan 2 milyon tohumun ülke genelinde dağıtılması planlanıyor.
980 Çeşit Tohum ile Geniş Envanter
Sebze, kaba yem ve tıbbi aromatik bitki tohumlarını bünyesinde barındıran merkez, 980 farklı tohum çeşidiyle Türkiye’nin en kapsamlı yerel tohum merkezi olarak hizmet veriyor. Merkezde, kurulduğu günden bu yana toplam 19 milyon yerel tohumun dağıtımı gerçekleştirildi. Tohumların analiz süreci ise büyük bir titizlikle yürütülüyor. Fidelerden alınan tohumlar, çıkarma, yıkama ve kurutma işlemlerinin ardından laboratuvar ortamında detaylı testlere tabi tutuluyor. Çimlenme testi ve taşınabilir hastalık analizlerinin ardından yalnızca sağlıklı tohumların dağıtımı sağlanıyor.
Türkiye’nin En Donanımlı Tohum Merkezi
Tohum envanter odası, tohum test laboratuvarı, doku kültürü ve kriyoprezervasyon laboratuvarı, tıbbi aromatik bitkiler AR-GE laboratuvarı ve distilasyon ünitesi gibi birçok donanıma sahip olan merkez, bilimsel yöntemlerle tohum üretimi ve geliştirme çalışmaları yürütüyor.
Merkezde görevli Büyükşehir Belediyesi mikrobiyoloğu Pınar Gitmez, tohumların hazırlanma sürecine ilişkin şu bilgileri paylaştı: “Tohumlar, dış kabuklarının sterilizasyonundan sonra 37 °C ve 26 °C’deki inkübatörlerde 24-48 saat boyunca inkübe ediliyor. Bu süreçte bakteri ve fungus üremesi kontrol ediliyor. Canlılık ve çimlenme kapasitesini belirlemek amacıyla tohumlar önce 24 saat suda bekletiliyor, ardından tetrazolyum tuzuyla işlenerek 30 °C’de karanlık bir ortamda 24 saat bekletiliyor. Tohumların canlılık ve çimlenme durumları, renk değişimleri incelenerek tespit ediliyor.”
Başkan Aras: “Ata Tohumları Tarımsal Mirasımızdır”
Kıyı Ege Belediyeler Birliği ve Muğla Büyükşehir Belediye Ahmet Aras, yerel tohumların tarımsal mirasın devamlılığı açısından taşıdığı öneme dikkat çekerek şunları söyledi: “Ata tohumlarımız, tarımsal mirasımızın ve toprağımızın bereketinin en değerli emanetlerindendir. Büyükşehir Belediyesi olarak bu mirası korumak ve yaygınlaştırmak amacıyla çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Merkezimizde, bilimsel analizlerden geçen sağlıklı tohumları üreterek vatandaşlarımıza ücretsiz olarak ulaştırıyoruz. Yalnızca sağlıklı ve kaliteli tohumları halkımıza sunuyor, bu süreçle geleceğe daha verimli bir tarımsal altyapı bırakmayı hedefliyoruz. Bugüne kadar Türkiye’nin 81 iline milyonlarca tohum ulaştırarak ata tohumlarımızı geleceğe taşımaktan gurur duyuyoruz.”
Ata tohumlarının yaşatılmasının ve yerel tarımın desteklenmesinin büyük bir sorumluluk olduğunu vurgulayan Başkan Aras, “Hep birlikte, geleceğin sağlıklı tarımına ve doğasına katkıda bulunmaya devam edeceğiz,” dedi.
