Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, son yıllarda Muğla’nın kanayan yarası haline gelen orman yangınlarını Meclis gündemine taşıdı. Özcan, Muğla’da son 10 yıllık dönemde 2 bin 586 adet orman yangını çıktığını, çıkan orman yangınları sonucu yaklaşık 80 bin futbol sahası büyüklüğünde orman alanının kül olduğunu vurguladı. Muğla’da artan orman yangınlarının sebepleri arasında enerji nakil hatlarından kaynaklı orman yangınlarına dikkat çeken Özcan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yanıtlaması istemiyle Meclis’e soru önergesi verdi.
“Muğla’da orman yangınlarının yüzde 5’ine enerji nakil hatları neden olmaktadır”
Muğla’da son 10 yıllık dönemde yangınların yüzde 12' lik bölümünün ihmal ve dikkatsizlikten, yüzde 6'lık bölümünün kasten yakmaktan, yüzde 36' lık bölümünün yıldırımdan, yüzde 45’ lik bölümünün ise bilinmeyen nedenlerden çıktığını ifade eden Özcan, “2023 yılında Muğla Orman Bölge Müdürlüğü’nün sınıflamasına göre ihmal ve dikkatsizlikten çıkan orman yangınlarının yüzde 5’i (yanan orman alanlarının yüzde 0,8’i ) ise enerji nakil hatlarından çıkmıştır. Enerji nakil hatları iki biçimde yangına neden olmaktadır. Havanın rüzgârlı olduğu günlerde tellerin rüzgârın etkisi ile birbirine çapması sonucu ya da havanın aşırı sıcak olduğu günlerde aşırı enerji kullanımından trafolarda ve hatlarda ark meydana gelmesi sonucu yangın çıkmaktadır. Yangına hassas ormanlarda iletim hatları geçirilmesi gibi yanlış uygulamalar, iletim hatlarının bulunduğu alanlarda ormanın ve ağaçların eksik denetlenmesi ya da hiç denetlenmemesi nedeniyle yangın sayıları artış göstermektedir. Ayrıca, başka bir nedenle çıkan yangınlarda da yoğun duman elektrik iletim hatlarında iletken görevi yaptığı için yeni bir yangını tetikleyebilmektedir. Ancak enerji nakil hatlarından çıkan yangınların ihmal ve dikkatsizlik başlığı altında sınıflandırılması doğru değildir. Bu yangınlar, özelleştirilen elektrik dağıtım sistemini alan şirketin, hatların yenilenmesi ve bakımı için yeterli kaynak ayırmaması yönündeki bilinçli tercihinin sonucudur. Bu tasarrufun yeterince denetlenmemesinin sorumluğu ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’ndadır” dedi.
“Muğla’da enerji altyapısının yetersizliği ve bakımsızlığı yangınlar ve diğer başka olumsuzluklara neden olmaktadır”
Kış döneminde bile sadece Muğla’da kayıtlı nüfusun neredeyse yarısı kadar kayıtsız nüfusun ikamet ettiğini vurgulayan Özcan, “Turizm sezonunda ise nüfus katlanmaktadır. Yaz döneminde, sadece aydınlatma ve soğutma sistemlerine olan ihtiyacın fazlalığı enerji altyapısının yetersizliği, bakımsızlığı nedeniyle başta yangınlar ve diğer başka olumsuzluklara neden olmaktadır. Özellikle tarımsal ve ormanlık alanlardaki enerji hatlarının gerek pano dip temizliği gerekse hatların altındaki ağaçların bakımının yapılması yangınla mücadele için hayatidir. Bu bölgelerin içinden geçen TEİAŞ' a ait ana nakil hatlarında temizlik yapıldığı, ancak ADM' ye ait dağıtım hatlarında temizlik yapılmadığı için büyük sıkıntılar yaşandığı bilinmektedir” diyerek sözlerini tamamladı.
Özcan’dan Bakan Bayraktar’a 5, Bakan Yerlikaya’ya ise 2 soru
Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’a yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti;
· Bakanlığınızın, enerji nakil hatları kaynaklı yangınları önlemek açısından yaptığı çalışmalar nelerdir? Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığı nasıl bir koordinasyon içerisinde çalışılmaktadır?
· İlgili şirket 2008 yılındaki özelleştirmede, kazancının yüzde kaçını altyapıya, bakıma ve onarıma ayırmayı taahhüt etmiştir? Şirket 2008 yılından bugüne kazancının yüzde kaçını altyapıya, bakıma ve onarıma ayırmıştır?
· Muğla’daki enerji nakil hatlarının geçtiği ormanlık alanlarda düzenli olarak denetim yapılmakta mıdır? Bu denetimlerin sıklığı ve kapsamı nedir? Son 5 yıl içindeki denetimlerinizin tarihi ve sonuçları nelerdir? Bu denetimler sonucunda şirkete herhangi bir yaptırım uygulanmış mıdır? Uygulanmışsa bu yaptırımlar nelerdir?
· Muğla’da enerji nakil hatları ve trafolarının çevresinde betonlama çalışmalarının yüzde kaçı tamamlanmıştır?
· 17.10.2024 – 21.10.2024 tarihleri arasında Dalaman ve Menteşe ilçelerinde çıkan orman yangınlarına enerji nakil hatlarının sebep olup olmadığına bir bulgunuz var mıdır?
Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya yanıtlamasıyla istemiyle şu soruları yöneltti;
· Muğla Valiliği Muğla Orman Yangınları İle Mücadele Komisyonu’nda alınan kararların uygulanıp uygulanmadığını bütün kurumlar nezdinde denetlemiş midir? Denetlemiş ise ne zaman denetlemiştir ve bu denetimlerden çıkan sonuçlar nelerdir?
· Komisyon kararlarında “A. Yangın Öncesi Alınacak Tedbirler” başlığının altındaki 5. ve 6. Madde, yukarıda izah edildiği üzere, doğrudan enerji nakil hatları ile ilgilidir. Bu kararlar vesilesiyle, şirketin Komisyon kararlarının gereğini yerine getirip getirmediği hususunda herhangi bir denetim yapılmış mıdır? Yapılmış ise ne zaman yapılmıştır ve bu denetimlerden çıkan sonuçlar nelerdir?"
