Muğla’nın Tarihi Arasta bölgesinde deriden sandalet yapan Osman Gündoğdu eşi Hümayun Gündoğdu ile birlikte aile dükkânı işletiyor. Kızının adı Ahsen Ece olduğu için imalat dükkânının adı Ahsen, satış dükkânının adını Ece Dericim olduğunu belirten Osman Gündoğdu bu mesleği çıraklıktan beri icra ediyor. Muğla’da bu mesleği yapan tek kişi olduğunu belirten Osman Gündoğdu ile Röportajımız şu şekilde;
-Sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Muğla’nın kırsal köylerinden, Meke köyünden Osman Gündoğdu.
-Bu mesleğe ne zaman ve nasıl başladınız?
Köyümüz kırsalda kaldığı için maddi imkânsızlıklardan dolayı 1991 yılında köyden çıktım. Bodrum’a gittim. 11 yıl Bodrum’da çalıştım. Bu mesleği Bodrum’da öğrendim. Önceden hayvanların derisiyle sonunda da derisiyle uğraşıyoruz. Hala daha ailemde hayvancılık yapanlar var. 2002 yılında da kendi iş yerimi açtım Muğla Yerkesik’te. Tutturamadık Yeşilyurt’a gittik oradan Kafaca ile Yeşilyurt’u aynı anda idare ettik. Yaklaşık 3 yıl önce satış yeri olarak Ece Dericim’i açtık. Sandalet yapıyoruz. Toptan satış yaptığımız yerler var. Parkende satışımız var. Geçen sene de atölyeyi de Muğla’ya taşıdık. Artık ikisini beraber Arasta da devam ettiriyorum.
-Kaç yıldır bu mesleği sürdürüyorsunuz?
1991 yılında başladım. Yaklaşık 13-14 yaşlarındaydım başladığımda. Kesintisiz o günden bugüne aynı mesleği yapıyorum.
-Mesleğinizi severek yapıyor musunuz? Geçiminizi sağlayabiliyor musunuz?
Şöyle söyleyeyim. Bir işi sevmeden yaparsanız o işte zaten muvaffak olma şansınız yok. Deri kokusunu aldıktan sonra başka bir iş yapma şansınız yok. O kokuyu illa ki özlüyorsunuz. Her meslekte öyledir.
-Ne tür ayakkabılar yapıyorsunuz?
Ortopedik ayakkabıda yapıyorum, özürlü insanların ayaklarını da yapıyorum. Bodrum sandaleti yapıyorum. Bana mal verdiğim yerlerden akıl veren çok oldu. Hazır taban yapsana Bodrum sandaletinin orijinalinden çık günümüz şartlarına uygun bir şeyler yap diyenler oldu ama ben ısrarla Bodrum sandaletinin orijinalini yapmaya çalışıyorum.
-Deri ile neler yapıyorsunuz?
Sandalet başta olmak üzere çanta, cüzdan, saat kordonu, Bodrum sandaletini zaten yapıyorum. Ortopedik ayakkabı, ortopedik bot yapıyorum reçeteli olarak.
-Ne deri kullanıyorsunuz?
Ayakkabı tabanında bufolo kullanıyorum. Kalan ürünler dana derisi.
-Mesleğin zor yanları var mı?
Her işin olduğu gibi bizim mesleğinde zor yanları var tabi ki. Bazen öyle bir çalışıyoruz ki yapıştırıcı kullandığımız dönem aralıksız onu kullanınca eve giderken meyhaneden çıkmış gibi oluyoruz. Kafayı bulmuş gibi çıkıyoruz bazen.
-Muğla’da bu mesleği yapan tek kişi siz misiniz?
Bodrum tarafında var ama Muğla Merkez’de sadece ben yapıyorum bu işi. Datça’da var ama oradaki bizim gibi orijinali değil onlar adı üzerinde Datça sandaleti yapıyorlar. Tabanlarını plastik kullanıyorlar. Ayakkabı yapımının dışında ayakkabı tamiri de yapıyorum. Onu da belirtmiş olayım.
-Yanınızda eleman yetiştiriyor musunuz? Bu mesleğin geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Bu mesleğin geleceğini çok karanlık görüyorum. Çırak bulma şansımız yok. Elleri boya olduğu anda öbür yok oluyorlar günümüz gençleri. Benim yanımda çalışan kendi köyümden gariban bir çocuk vardı. Maalesef kaçtı. Çözümü şöyle buldum. Üniversite öğrencileriyle çalışıyorum. Hem paraya daha çok ihtiyaçları var hem de saat ücreti olarak çalışıyorlar. Daha vefalılar. İşe gerçekten dört elle sarılıyorlar. Hatta 2 tane çalışanım var benim final haftası olduğu için yoklar şu an. Yeni nesil çırakları üniversite öğrencileri diyebilirim.
-Bu yaptığınız işin püf noktası nedir?
Hiçbir usta püf noktayı söylemek istemez. Her mesleğin kendine göre püf noktası var ama anlatmakla olmaz yaşarsan olur. Yanımdaki üniversite öğrencileri de soruyor abi şurayı nasıl yapıyorsun diye. Bende diyorum ki bekleyin ve görün.
-Ayakkabı alacak kişilere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?
Bizim halkımız fabrikasyon ürünlerden çok çekti. Her taraf plastik, bez ayakkabı. Bizim halkımız aslına geri dönecek. Eskiden ne kullanıldıysa ona döneceğiz. Bizim ürünlerimizin üzerinde marka yazmadığı için cazip gelmiyor ama onların markalı çantalarından emin olun 10 yıl daha fazla kullanılıyor. Deri olmasına özen gösterecekler. Tabanının köseli olmasına özen gösterecekler hele ki yaz döneminde ayakların çok terlediği bir dönem. Deri kullanılmazsa yarın öbür gün büyük sıkıntılar yaşanabiliyor.
-Deri ayakkabı yazın pek kullanılmaz şeklinde söylentiler oluyor. Bu işin doğrusu nedir?
İmitasyon malların satılması için söylenen bir yalan bu. Derinin ter emici özelliği vardır. Ayaklar terlediği zaman der teri emer. Ama plastikte öyle bir şansı yok. Düşünün ayağınıza bir galoş giyiyorsunuz teri neresi emecek. Emmez ki öyle kalır. Ama derinin gözenekleri vardır. O teri emer. Tabana kullandığımız köselide aynı şekilde o da teri emer. Ondan dolayı özellikle tavsiyemiz köseli ayakkabı ve sandalet giymeleri.
-Röportajımıza eklemek istediğiniz bir şey var?
İlgi ve alaka gösterdiniz. Buraya kadar geldiniz, çok güzel bir röportaj, güzel bir sohbet oldu. Çok teşekkür ederim.
Röportaj: Sinem Karakaya
