İLİMİZİN TÜRBELERİ: KURBANZADE HACI SÜLEYMAN EFENDİ

Hazırlayan

Kurbanzade Hacı Süleyman Efendi, ilimlerin tüm şubelerinde ve özellikle tesir, hadis, tasavvufta üstaddır. İlimde ki rütbesi, Müderrislik ve Nakşibendi Tarikatı Şeyhliği olarak bilinir.

Hacı Süleyman Efendi Muğlalıdır. Kıymetli âlimlerden ve Nakşibendi Tarikatı’nın büyük şeyhlerinden Kurbanzade Hacı Süleyman Efendi kendi adıyla anılan Kurbanzade Camini yaptırmıştır. Yaptırdığı bu camide hem imam, hem hatip hem de tekke şeyhi olduğu bilinir. İlmin başlangıcını 20 yaşlarındayken ilmini tamamladıktan sonra tasavvuf yoluna yönelerek Konya Bozkırlı Memiş Efendi Hazretlerinden batini ilimlerini almış, Abdullah Mekki Hazretlerinin güneş gibi nurlarından faydalandığı söylenir. Daha sonra Muğla’ya geri dönen Kurbanzade Hacı Süleyman Efendi, yapmayı başardığı cami medresesinde insanları İslami bilgilerle donatırken, diğer taraftan insandaki kötü ahlakları yok ederek ruh terbiyesi vermeye çalışmıştır. İlmin tüm alanlarında uzmandı. Özellikle tefsir, hadis ve tasavvufta büyük söz sahibiydi. Talebelerine hadis derslerinde Camiu’s-Sağir’i okuturdu. Her an ilahi cezbe içerisinde olduğu ve kendisini ilme adamış güzel ahlak sahibi ve cömert bir kişiliğe sahip olduğu rivayet edilir.

Kurbanzade Hacı Süleyman Efendi, 1875 yılında öldükten sonra tüm Muğla halkının katılımıyla ve görülmemiş bir kalabalıkla kendi yaptırdığı caminin önündeki çeltik ağacının dibinde, Kurbazade caminden önce yapılmış olan caminin ilk imamı olan Bülbül Hoca adıyla tanınan kişinin yanına defnedilmiştir. Diğer yanlarında has halifelerinden Çakır Dayızade Mehmet ve Hacı Mola Mustafa Efendi yatmaktadır.

Kurbanzade’nin mezar taşında ki yazı şu şekildedir;

Ziyaretten murat bir duadır,

Bugün bana ise yarın sanadır

Süleymanü’n- Nakşıbendiyyün

Hakidiyyü’- Muğlavi

KURBANZADE HACI SÜLEYMAN EFENDİ RİVAYETLERİ

Kurbanzade Hacı Süleyman Efendi ile alakalı halk arsında anlatılan kerametli rivayetleri vardır.

Kurbanzade yayla zamanı bir gün hizmetine bakan talebesi Şaban’in Osman Dayı’ya  Muğla’da ki kütüphanesinin anahtarını vererek “şimdi git kütüphanedeki Ruhu’l-Beyan tesfirini al getir” demiş. Osman dayı kütüphaneye gidip anahtarla kütüphanenin kapısını açtığında Kurbanzade’nin tefsiri uzattığını görmüş.

Bir diğer rivayete göre, Hacı Molla Mustafa Efendi’nin halifesi bir desti vererek doldurmasını istemiş. Destinin bir eşinin Muğla’daki kütüphanede olduğunu ikisinide doldurup getirmesini söylemiş. Hoca Molla Mustafa Efendi kütüphaneye gittiğinde Kurbanzadeyi orada namaz kılarken görür ve diğer destiyi alarak oradan çıkar. Destileri doldurup yaylaya giden Molla Mustafa Efendi, kurbanzadeyi yaylada görür.

Başka bir rivayete göre ise Kurbanzade, oturduğu evin önünde küçük küçük torbalar içerisinde yemişler bulundurur ve gelen ziyaretçilerin çocuklarına ikramda bulunarak “bunları ayıplamayın kurban oğlunun keseleridir” dermiş.

Bu ve benzeri kerametleri anlatılan Kurbanzade’nin halk üzerinde de küçümsenemeyecek kadar etkisi olduğu söylenir.  Bir kişinin çok hızlı ve çabuk olduğunu anlatmak için Muğla bölgesinde “Kurbanzade gibi” denildiği söylenir. Çok fazla gezerek farklı yerlerde görülen kişiler için de “Kurbanzade’yi geçtin” ibaresi kullanırmış.