Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan, yaklaşık 10 bin personelin gayretli çalışmasıyla yerli doğal gazın kısa süre içinde tüketicilerle buluşturulacağını ve Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi'nde işlenerek kullanıma hazır hale getirileceğini söyledi.
Türkiye'de son 10 yılda yapılan yatırımlarla iletim ve dağıtım şebekesinin fiili kapasitesinin maksimum doğal gaz talebini karşılayacak düzeye ulaştığına işaret eden Arslan, 2022 sonu itibarıyla Türkiye'de doğal gaz dağıtım şebeke uzunluğunun 180 bin kilometrenin üzerinde olduğunu dile getirdi.
"Ülkemiz enerji piyasası için bir milat niteliğinde"
Arslan, yerli doğal gazın sisteme verildikten sonra mevcut dağıtım şebekesi vasıtasıyla tüketicilere ulaştırılacağını hatırlatarak, "Yerli doğal gaz en kısa sürede hanelerde kullanılmaya başlanacaktır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın ilk planlamasına göre yerli doğal gaz mayıs ayında tüketicilerle buluşacak. Bu gelişme ülkemiz enerji piyasası için bir milat niteliği taşıyor" dedi.
Doğal gazın hem ısınmada hem de sıcak su ve pişirme amaçlı kullanımda kömür, LPG gibi alternatif yakıtlara kıyasla yaklaşık 2-3 kat daha ucuz olduğunu vurgulayan Arslan, 2022 yılında bir hanenin yıllık doğal gaz giderinin 6 bin lira civarında olduğunu söyledi.
Arslan, yerli doğal gazın maliyetinin piyasa fiyatlarına kıyasla düşük olacağı öngörüsüyle bu tutarın daha aşağılara inmesinin mümkün göründüğünü belirterek, "Mayıs ayı doğal gaz tüketiminin hane başı ortalama 50 metreküp seviyesinde gerçekleşeceği ve doğal gazın ortalama konut fiyatının mayıs ayında 6,15 lira olacağını düşünüldüğünde, Karadeniz gazıyla yaklaşık 19 milyon 200 bin abonenin toplamda 5,9 milyar liralık faturası devlet tarafından karşılanabilir" diye konuştu.
"Yıllık doğal gaz ithalat faturası bugünün fiyatlarıyla 8-9 milyar dolar azalabilir"
Keşfedilen 710 milyar metreküp doğal gazın piyasa değerinin 500 milyar doların üzerinde olduğuna dikkati çeken Arslan, doğal gaz fiyatlarının uluslararası piyasalarda oldukça değişken olması sebebiyle keşfedilen gazın ekonomik değerinin de değişmekle birlikte her halükarda Türkiye'nin uzun yıllar ithalat faturasına olumlu olarak yansıyacağını vurguladı.
Arslan, küresel piyasalardaki doğal gaz fiyat hareketleri incelendiğinde Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF fiyatının 19 Nisan'da 1000 metreküp başına ortalama 500 dolar civarında olduğunu ifade ederek şu değerlendirmelerde bulundu:
"Açık kaynak verilerine göre Türkiye'nin ithalat maliyetinin geçtiğimiz yılın ikinci yarısında 1000 metreküp başına 1000 ila 1200 dolar iken 2023 yılının ilk iki ayında ortalama 500 ila 600 dolar aralığında olduğu görülmektedir. Önümüzdeki dönemde Karadeniz doğal gazının üretim kapasitesinin artmasıyla Türkiye'nin yıllık doğal gaz ithalat faturasının bugünün fiyatlarıyla 8-9 milyar dolar civarında azalacağı öngörülmektedir.
Üretim maliyeti açısından yerli doğal gazın çıkarıldığı kaynakların jeolojik özellikleri, saha altyapısı, sondaj ve üretim teknolojileri gibi birçok faktör maliyetleri etkilediği için maliyet hesabını yapmak oldukça güç. Şu an için kesin veriler paylaşmak mümkün değil, ancak genel olarak yerli doğal gazın üretim maliyeti, mevcut şartlarda ithal doğal gaza kıyasla daha düşük olacaktır. Keşfedilen doğal gazın miktarının yüksek olması ve maliyetinin ithal edilen doğal gaza göre düşük olması enerji stratejisi anlamında ülkemizi güçlü hale getirmektedir."
"Doğal gaz ticaret merkezi olma hedefine büyük katkı sağlayacak"
Doğal gaz piyasası paydaşlarının Türkiye'de bir ticaret merkezi kurulması amacıyla altyapı yatırımlarına hız kesmeden devam ettiğini söyleyen Arslan, "Sakarya Doğal Gaz Sahası rezerv büyüklüğü ve öngörülen üretim kapasitesiyle Türkiye'nin doğal gaz ticaret merkezi olma hedefine büyük katkı sağlayacaktır." ifadesini kullandı.
Arslan, ilk fazda 2023 yılında sondajı tamamlanan 10 kuyuyla günde 10 milyon metreküp, sonraki süreçte plato değerde 2026-2027 yıllarında 40 kuyuda sondajın tamamlanmasıyla günlük 40 milyon metreküp doğal gaz üretilmesinin öngörüldüğünü dile getirerek şunları kaydetti:
"Talebin en yoğun olduğu günlerde 300 milyon metreküp civarı doğal gaz tüketimi gerçekleştiği düşünüldüğünde, üretim gazının kullanılmasıyla birlikte günlük doğal gaz ihtiyacının kısa vadede yüzde 5'inin, orta-uzun vadede ise yüzde 10 ila 15'inin yerli doğal gazdan karşılanabileceği görülmektedir. Üretim miktarının 40 milyon metreküpe ulaşacağı plato dönemde Türkiye'nin yıllık doğal gaz talebinin yaklaşık yüzde 30'u, konut abonesinin yıllık ısınma, sıcak su ve pişirme ihtiyacının önemli bir kısmının karşılanması mümkün olacaktır."
"Dışa bağımlılığı büyük ölçüde azaltacak"
Geçen yıl Türkiye'de 53,3 milyar metreküp doğal gaz tüketildiğini, ilerleyen yıllarda bu rakamın 50-60 milyar metreküp civarında olmasının beklendiğini belirten Arslan, şöyle dedi:
"Ülkemiz 100 milyar metreküp kadar doğal gazı işleyip sisteme verebilecek altyapıya ve imkana sahiptir. Doğru bir planlama ve verimli bir kullanımla ilerleyen yıllarda komşu ülkelere doğal gaz ihracatı yapabilecek konuma gelebiliriz. Bu durum gelecek hedeflerimiz arasında yer alan doğal gaz ticaret merkezi olma hedefimize ulaşmamız için de ülkemize oldukça faydalı olacaktır. Sakarya sahasındaki doğal gaz keşfi 710 milyar metreküp seviyesinde. 35 yıl süreyle tüm konutların doğal gazını karşılayacak, sanayiyi de dahil ettiğimizde 15-20 yıl boyunca toplam doğal gaz ihtiyacını karşılayacak miktarda bir keşif söz konusu. Sonuç olarak, Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesi gibi büyük ölçekli doğal gaz yatırımları, Türkiye'nin dışa bağımlılığını büyük ölçüde azaltacaktır."
