Türkiye'nin Rus uçağını düşürmesinin ardından, Rusya'ya domates ihracının durma noktasına gelmesi, üretici ve ihracatçıyı tedirgin ediyor. İhracatçı rotayı Kuzey Irak'a çevirdi.
İhracatçılar, yeni pazar imkanları ararken, hükümetten acil çözüm üretmesini bekliyor. Fethiye Ziraat Odası Başkanı Kenan Karayiğit, Fethiye’de 2015 yılının 11 ayında Rusya’ya 130 bin ton ihracat gerçekleştirildiğini ve yaklaşık 1 milyar dolarlık döviz sağlandığını kaydederek, yeni hükümetin bu krizi çözeceğine inandığını söyledi. Karayiğit, "Rusya'ya ihracat yapılamadığı takdirde İran ve Irak’a, Romanya ve Ukrayna’ya ihracat yapabiliyoruz. Ancak şu anda Rusya yerine rota, Kuzey Irak’a ve iç piyasaya çevrildi. Bu durumda domatesin fiyatı yarı yarışa düşer. Domatesin kilo fiyatı 2 TL’nin altına düşünce üretici para kazanamamaktadır. Kriz çözülmediği sürece piyasa allak bullak olacaktır. İnşallah mevcut kriz bir an önce çözümlenir. Narenciye 30 senedir 30 kuruştan satılıyor. Onun için bu krizlerin atlatılması lazım. İnşat sektöründe de büyük bir payımız var. Turizm de var. Durduğu an her şey biter. Doğalgazın yüzde 60’ını Rusya'dan alıyorsun. Doğalgaz da sadece ısınmayla değil ki. Elektriği de biz doğal gazla ürettiğimiz için yüzde 49 elektrik kesintisi de meydana gelecek demektir. Onun için ben büyüklerimizden bir an önce yumuşak geçişlerle sağduyuyla bu krizlerin çözülmesini istiyoruz” dedi.
İHRACATÇILAR ÇÖZÜM İSTİYOR
15 yıldır ihracatçılık yapan Bayram Viran, "Şimdi Irak için paketleme yapıyoruz. Rotayı Irak’a çevirdik. Şu an Rusya'ya gönderilen domatesler Samsun Limanı'nda ve Rusya’da Limanı'nda TIR'larda bekletiliyor. Bu krizden dolayı içeri almıyorlar. Büyük bir sıkıntı var. Siyasi bir çözüm olmazsa çiftçiler ve biz çok büyük sıkıntı yaşayacağız. Şimdilik öyle görünüyor. Devlet yetkililerinden bir an önce krizin çözüme kavuşturulmasını bekliyoruz” dedi.
İhracatçı firmasında çalışan Özgür Şahin de, Rusya ile yaşanan krizin toptan sebze halini ve çiftçileri etkilediğini belirterek, sorunun bir an önce çözümlenmesini beklediklerini söyleyerek, “Üreticiye ilaç, gübre, tohum ve fidan satanlara kadar bu işten herkes etkilenecek. Şu anda kulaktan dolma bilgiler var resmi bir açıklama yok ama Rusya’da Türk mallarının geri çevrildiği, bekletildiği, gemilerin denizde bekletildiği, yüzde yüz kontrol amaçlı yaptırımlar olduğu ve Türk mallarının orada çürümeye terk edildi hakkında duyumlar geliyor. Şu an ihracatçı belirsiz. Çünkü yatırımını yaptı. İşçisini getirdi. Kartonunu bastırdı. Ama şu anda herkes ne yapacağını bilemiyor. Resmi bir şey olunca da kimse ne yapacağını bilmiyor. Şu an beklemedeyiz. İhracat yapıyoruz ama onun gidip gitmeyeceği belli değil şu an. Rusya’ya mal göndermek için hazırlığa devam ediyoruz ama gidip gitmeyeceğini bilmiyoruz. Beklemede kalın diye bir yazı gelmedi ama telefonlarla görüşmelerde onların söylediğine göre mallar gümrükte bekliyor. Gemide bekleyenler gemide bekliyor. Mallar şu an Rusya’nın içine alınmıyor. Serbest bölgede bekliyor. Mallar Rusya olmazsa iç piyasada tüketilir. Şu an domatesin kilosu 2 TL. Eğer iç piyasaya dönersek 1-1.5 TL'ye satılır. İnşallah Türk hükümeti de bu konuda bir girişimde bulunur. Hep Rus hükümetini dinliyoruz. İnşallah kimse mağdur olmaz” dedi.
