Türkiye’de son dönemde terziler ve ayakkabı tamircileri yeniden ilgi odağı oldu. Ekonomik Kriz nedeniyle vatandaşlar eski kıyafetlerini ve ayakkabılarını ufak tefek işçilikler sonrasında yeniden kullanarak tasarruf sağlamaya çalışıyorlar.
Muğla’da 32 yıldır ayakkabı tamirciliği yapan Rıza Şahin, insanların ekonomik kriz nedeniyle yeni ayakkabı almak yerine eskisini tamir ettirmeye başladığını belirterek, “Şimdi en düşük fiyata iyi bir ayakkabının fiyatı 1000 TL’den başlıyor. Bu yüksek fiyatlar insanları son dönemde eski ayakkabılarını tamir ettirmeye ve yama yaptırmaya yönlendirdi. Bu nedenle aşırı derecede yoğunluk var. Tamir için zamanımız yetmiyor. Tamir için farklı tarihlere gün vermek zorunda kalıyoruz. En büyük sıkıntı ise ayakkabı tamiri yapacak personel bulamıyoruz. Ayakkabı tamir ücretleri 50 ila 500 lira arasında değişiyor. Ayakkabının tabanı değişirse rakam yüksek oluyor” dedi.
Şahin, özellikle emeklilerin eski ayakkabılarını tamir için getirdiğine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Emekli 12 Bin 500 lira maaş alıyor. Asgari ücretle çalışanın aldığı maaş belli. Bazen emeklilerden öyle ayakkabılar geliyor ki elinize alınacak gibi değil. Bu insanların yaşadığı zorlukları bildiğimiz için bu ayakkabıları tamir etmeye çalışıyoruz. Onların gönlünü kırmadan incitmeden bu ayakkabıları tamir ediyoruz”
AYAKKABI YAMALARI ARTTI
Ayakkabı Tamircisi Ömer Karaca ise 50 Yıldır bu işi yaptığını anlatarak, Muğla’nın en eski ayakkabı tamircisiyiz. İşyerimizi bu kentte yaşayan herkes “Çizmeci Kemal” olarak bilirler, dedi.
Muğla’da uzun yılardır Arasta Çarşısında esnaflık yaptığını anlatan Karaca, Yaşanan ekonomik kriz sonrasında vatandaş sadece ayakkabını değil. Evde tamir edilebilecek olan her şeyi tamir ettirmeye başladığına işaret ederek, şunları ifade etti:
“Eskiyen şeylerin hemen yenisini alma devri bitti. Artık terziler, ayakkabı tamircileri, ayakkabı boyacıları, marangozlar çok yoğun çalışıyor. Bizim gençliğimizdeki yamalı ayakkabı dönemi tekrar başladı. Yamalı ayakkabı yeniden başladı. Yamalı ayakkabı ile gezmek ayıp değil. Eskiden insanlar iktisatlı davranır ve eskiyen ayakkabısına yama yaptırırdı. O dönemler tekrar başladı. Yoğunluk çok fazla olduğu için tamir ettiğimiz ayakkabı ve çantalarını hemen teslim edemiyoruz. Müşterilere tamir ettiğimiz ayakkabıları önceden belirlediğimiz tarihlerde teslim edebiliyoruz”
TERZİ VE AYAKKABI TAMİRİCİLERİNDE YOĞUNLUK
Muğla’nın Menteşe İlçesindeki Tarihi Arasta Çarşısında faaliyet gösteren terzi ve ayakkabı tamircileri yaşanan ekonomik kriz sonrasında yoğun yaşadıklarına işaret ederek, şu bilgileri verdiler:
“Türkiye’de son yıllarda artan ekonomik kriz, birçok vatandaşı harcamalarını kısıtlamaya ve eski alışkanlıklarına dönmeye zorladı. Bu durum, unutulmaya yüz tutmuş meslekleri yeniden ilgi odağı haline getirdi. Terzilik ve ayakkabı tamirciliği, özellikle maddi açıdan zor günler geçiren vatandaşlarımız tarafından ilgi görmeye başladı. Terzi ve ayakkabı tamirciliği, Türk toplumunda köklü bir geçmişe sahip olan bir meslek. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, terziler yalnızca elbise değil, aynı zamanda dönemin modasına uygun giysiler tasarlayan sanatkârlar olarak kabul edilirdi. Terzilerin, özellikle devlet adamları ve padişahlar için özel giysiler dikmesi, bu mesleğin prestijini arttırdı. Günümüzde ise terzilik, sadece hazır giyim ürünlerinin tamiri ve modifikasyonu değil, kişiye özel dikim hizmetleriyle de yeniden canlanıyor. Hazır giyim sektöründeki fiyat pahalılığı nedeniyle vatandaşlar giysi almak yerine terziye gitmeyi tercih ediyor.
Benzer şekilde, ayakkabı tamirciliği de tarih boyunca önemli bir zanaat oldu. Yine geçmiş dönemlerde ayakkabıcılar genellikle maharetli zanaatkarlar olarak tanınır ve ayakkabıların yapımında ustalaşmışlardı. Günümüzde ise, çevresel kaygılar ve sürdürülebilirlik anlayışıyla birlikte, eski ayakkabıların onarılması, birçok kişi tarafından tercih edilen bir seçenek haline geldi. Ekonomik zorluklar, vatandaşları harcamalarını gözden geçirmeye ve uzun ömürlü ürünlere yönelmeye teşvik ediyor. Terziler ve ayakkabı tamircileri, bu süreçte yeniden ilgi odağı oldu. Birçok kişi, eski giysilerini tamir ettirerek veya ayakkabılarını onararak tasarruf sağlıyor”
