Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı ve Ege’ye kıyısı olan belediyelerin başkanı Ahmet Aras, merkezi hükümete, SGK’nın belediyelerden alacaklı olduğu 90 milyar TL tutarındaki borçların tahsil edilmemesi yönünde bir çağrıda bulundu.
Aylardır SGK’nın tahsil edemediği toplam 900 milyar TL’lik alacak içinde yüzde 10’luk dilimi oluşturan, yani 90 milyar TL tutarındaki belediyelere ait borçların ödenmesinin durdurulması yönünde ne merkezi hükümetten ne de SGK’dan bir açıklama geldi.
Peki, yereldeki belediyeler bu borçları ödeyemezse kapılarına icra gidecek mi?
Giderse belediyelerin gayrimenkulleri haczedilecek mi? Eğer Türkiye’de bu durumlar yaşanırsa toplumda nasıl bir tepki olur kestirmek zor.
Merkezi hükümet, böyle bir adım atıp bu riski göze alır mı? Türkiye’de SGK’nın belediyelerden alacağı, sıcak günlere gebe.
Bu durum, Türkiye’de merkezi hükümet ile belediyeler arasındaki bağın ne kadar kopuk olduğunu gözler önüne seriyor. Oysa merkezi yönetim ile belediyelerin işbirliği içinde olması gerekir; nihayetinde her iki kurumun varlık amacı, kamuya, halka, yani tüm Türkiye’ye hizmet etmek değil midir? Ahmet Aras’ın açıklamalarında da bu iş birliğinin Türkiye’de mevcut olmadığını görüyoruz.
Peki, bugün Türkiye genelindeki yerel belediyelerde hizmetler aksarsa ve bu aksaklık ülke geneline yayılırsa, merkezi hükümet bu durumdan rahatsız olmayacak mı?
-Vergiler merkezi hükümette
Belediyelerin vergi gelirleri ile merkezi hükümetin vergi gelirleri arasındaki adaletsiz dağılımın merkezi hükümet lehine olduğunu bildiğimize göre, bu gelirin daha adil bir şekilde dağıtılması gerektiği açıktır. Böyle bir durumda vatandaşlar, verdikleri vergilerin adil bir şekilde kullanıldığını görerek memnun olur. Merkezi hükümetin asıl amacı bu ülkede yaşayan herkesi mutlu etmek olduğuna göre Ahmet Aras’ın çağrısına kulak vermesi gerekiyor.
Hep Ahmet Aras isyan ediyor, ya ötekiler?
Bu konunun en ilginç tarafı, SGK’ya ait ve ödenmesi gereken borçlar konusunda hep Ahmet Aras’ın isyanını duyuyor olmamız. Diğer belediyelerin ya da AK Partili belediyelerin hiç SGK borcu yok mu? Gündemde olan belediyeler sanki sadece CHP’li belediyeler gibi.
İsveç örneği vermek zorundayım
Örneğin, yaşadığım ülke İsveç’te böyle bir çelişki yaşanmıyor. İsveç’te yerel belediyeler gelir açısından oldukça güçlü konumda; çünkü çalışanların maaşlarından kesilen vergiler merkezi hükümete değil, doğrudan yerel belediyelerin kasasına gidiyor. Güçlü yerel belediyeler, hem merkezi hükümeti hem de ülke vatandaşlarını memnun ediyor. Türkiye’de bu uyum sağlanamadığı için yerel belediyeler SGK borçlarını ödeyemiyor ve merkezi hükümetle sürekli bir anlaşmazlık yaşıyor. İşte bu da Türkiye’ye yakışmıyor!
Tandoğan Uysal