Bitki çaylarının uykusuzluk, hazımsızlık, bağışıklık güçlendirici ve ödem atımı gibi birçok duruma iyi geldiğini biliyor muydunuz? Çay aslında bilinen en eski ve en basit ilaç uygulama şekillerinden biridir. Bitkilerin sıcak su ile demlenip, insanların kendilerini daha iyi hissetmek ya da hastalıklarını tedavi etmek için binlerce yıldır kullandıkları yöntemlerden biridir. Haydi hep birlikte gün içerisinde içtiğiniz bitki çaylarının neye iyi geldiğini inceleyelim.
Melisa çayı: Sakinleştirir
Halk arasında oğulotu olarak da bilinen melisa, hafif yatıştırıcı etkiye sahiptir. Bu nedenle de melisa bitki çayı sinirsel kaynaklı uyku sorunları, mide şikayetleri, gaz, çarpıntı ve huzursuzluk şikayetlerinde yarar sağlar. Yatıştırıcı etkili bileşenlerinin yer aldığı uçucu yağ oranının düşük olması nedeni ile bitkinin dikkatle kurutulması, sıkı kapalı kaplarda saklanması ve 6 ay içerisinde kullanılması melisa bitkisi çayının etkinliğini artırır.
Hazırlanışı: 1 çay kaşığı melisa yaprağı üzerine kaynatılmış su ilave edin. Kapaklı bir fincanda 10 dakika demlenmeye bırakın. Günde 3- 4 bardak içebilirsiniz.
Fesleğen çayı: Şişkinlikleri giderir
Fesleğen, Anadolu mutfaklarının vazgeçilmez aromalarının başında gelir. Yemeklere verdiği lezzetin yanı sıra çay olarak kullanımının sağlık üzerinde olumlu etkileri bulunur. Fesleğen bitki çayı, uçucu bileşenleri sayesinde yemeklerden sonra gaz, kolik ve şişkinlik şikayetlerinin giderilmesinde etkilidir. Fesleğen bitki çayının idrar yolları antiseptiği ve balgam söktürücü özelliği de bulunur.
Hazırlanışı: Fesleğen bitkisinin kurutulmuş üst kısımlarını bir kaba koyun. Üzerine kaynatılmış su ilave edin. 10- 15 dakika demlenmeye bırakın. Günde 2-3 bardaktan fazla tüketmeyin. Hamilelerin fesleğen çayını içmeleri önerilmez.
Nergis çayı: Yanık ve yara tedavisi için
Görünümü ve hoş kokusu ile bildiğimiz nergis çiçeği ile yapılan özel çay, soğuk algınlığından yara tedavisine kadar pek çok soruna karşı fayda sağlayabilir. Nergis bitki çayı ağız ve boğaz şikayetlerinde; soğuk algınlığı, boğaz ağrısı ve öksürük sorunlarında hafifletici ve terletici olarak önerilir. Hemoroit şikayetlerinin giderilmesinde doktor tedavisine ek olarak kullanılabilir. Yoğun içerikli bir bitki çay olarak hazırlanıp ılıtılıp, gazlı bir bez ile haricen uygulandığında ilgili bölgedeki kaşıntıyı giderir. Nergis bitki çayının yanık ve yaralar üzerinde aynı şekilde uygulanması da ağrıyı azaltarak iyileşmeyi hızlandırabilir.
Hazırlanışı: 1 çay kaşığı kuru bitki üzerine 1 bardak taze kaynatılmış su ilave edin. 10 dakika dinlendikten sonra içebilirsiniz. Nergis çayının en etkili olan kısmı turuncu olan renkli dilsi çiçeklerdir
Kekik çayı: Öksürüğe karşı
Kekik bitkisi ile ilgili yapılan araştırmalar bu bitkinin mikrop öldürücü etkisini gösteriyor. Antioksidan özelliği bulunan kekiğin güçlendirici, iltihap giderici, ağrı dindirici, balgam söktürücü, bağışıklığı destekleyici, mikroorganizmaları öldürücü etkisi bulunur. Ayrıca kekik bitki çayının sindirim sistemi üzerinde de olumlu etkileri vardır. Sindirimi kolaylaştırır, iştah açar ve mide sorunlarına iyi gelir. Kekik bitki çayı adet kanamalarını dengeler ve kramplı adet ağrılarında rahatlatıcı etki sağlar. Öksürük ve üst solunum yolları iltihabında çay ve gargara olarak kullanılabilir.
Hazırlanışı: 2 tatlı kaşığı ince kıyılmış kekik otunun üzerine 1 bardak kaynamış içme suyu ekleyin. 5 dakika ağzı kapalı bir şekilde demlenmeye bırakın. Demlendikten sonra süzün. Günde 1-2 defa içebilirsiniz. Kekik bitki çayı hazırlarken asla kaynatmayın. Kaynatıldığında içindeki etken maddeler kaybolur. Kekik satın alırken, yeni mahsul ve dalında kurutulmuş demet biçiminde olanlardan alın. Renginin canlı, kokusunun keskin olmasına da dikkat edin.
Zerdeçal çayı: Kansere karşı
Çin tıbbında uzun yıllardır tedavi amaçlı kullanılan zerdeçalın faydaları tüm dünyada da kabul görmeye başladı. E ve C vitamininden çok daha fazla antioksidan etkiye sahip zerdeçalın kalp sağlığına dahi olumlu etkileri vardır. Araştırmalar, zerdeçal bitki çayının, karaciğer hasarını önleyici, antioksidan, kan lipit seviyesini koruyucu, ağrı-halsizlik giderici, kansere karşı koruyucu ve antimikrobiyal etkilerini ortaya koyuyor. Zerdeçal bitki çayı, mide ve bağırsak sisteminde safra akışını artırıcı etkisi nedeniyle yağlı besinlerin sindirilmesine yardımcı olup, iştahı artırır. Kalp sağlığını destekler ve kan sulandırıcı etkisi bulunur. Amerikan Sağlık Dairesi’nin yaptığı çalışmalar, zerdeçalın, içeriğindeki temel bileşenlerden olan kurkuminoitlerin kansere karşı koruyucu rol oynadığı gibi alzheimer ve diyabette de etkili olduğunu ortaya koyuyor.
Hazırlanışı: Kapaklı bir cezvede kaynamakta olan suyun içerisine ufak parçalara ayrılmış 1 çay kaşığı zerdeçal ilave edip, kapağını kapatın. 5 dakika kaynattıktan sonra süzerek içebilirsiniz. Öğün aralarında günde 2-3 bardak tüketebilirsiniz. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda herhangi bir yan etkiye rastlanmamakla birlikte, diğer bitkilerde de olduğu gibi önerilen dozdan fazla kullanmamaya özen gösterin.